GMS چیست؟ هر آنچه باید درباره سرویس های موبایل گوگل بدانید - میهن دی ال

بخش متن باز اندروید AOSP نامیده می شود. اگرچه سرویس های موبایل گوگل بر روی AOSP قرار دارند، ولی از طرف دیگر بسیاری از ویژگی های مورد انتظار از گوشی های اندرویدی را به ارمغان می آورند. تفاوت اصلی بین این دو این است که GMS متن باز نیست و گوگل مجوز آن را به شرکت های مختلفی ارائه می دهد.

بیشتر گوشی های اندرویدی موجود در بازار از سرویس های موبایل گوگل استفاده می نمایند. اگرچه در این میان استثناهای هم وجود دارد ولی تعداد آن ها بسیار کم است. بنابراین سوال مهم این است که سرویس های موبایل گوگل چه کارهایی انجام می دهند و چرا اهمیت زیادی دارند؟

GMS چیست؟

GMS مخفف Google Mobile Services یا سرویس های موبایل گوگل است و اساساً مجموعه ای از برنامه ها و APIها محسوب می شود که در سطح سیستمی نصب شده اند. این یعنی این سرویس ها یکپارچگی بالایی با سیستم عامل دارند.

API هم به زبان ساده میان بری برای توسعه دهندگان است که با استفاده از آن می توانند به قابلیت های مختلف گوشی مانند امکان نمایش محتوای گوشی در تلویزیون یا موقعیت مکانی کاربر دسترسی پیدا نمایند. بخش اصلی سیستم عامل اندروید دارای چندین API مختلف است ولی سرویس های موبایل گوگل امکانات ارائه شده برای توسعه دهندگان را به طور قابل توجهی افزایش می دهند.

علاوه بر این موضوع، GMS شامل تعدادی اپلیکیشن بسیار مفید است که بیشتر کاربران مرتبا از آن ها استفاده می نمایند. به اسم مثال می توانیم به پلی استور، گوگل اسیستنت، گوگل مپ، جیمیل، یوتیوب و دیگر موارد اشاره کنیم.

حتی اگر از هیچکدام از این اپلیکیشن ها استفاده نمی کنید، احتمالا در موقعیت های مختلف از وجود GMS بهره می برید. به اسم مثال زمانی که گوشی اندرویدی را می خرید، با وارد کردن مشخصات اکانت گوگل خود تمام اطلاعات حیاتی گوشی قبلی مانند لیست مخاطبین، تنظیمات، پسوردهای وای فای و دیگر موارد این چنینی بدون هیچ دردسری به گوشی نو منتقل می شوند. این فرایند به طور کامل به وسیله سرویس های موبایل گوگل صورت می گیرد.

سرویس های موبایل گوگل چگونه به نفع کاربران عمل می نمایند؟

به غیر از مزایای اشاره شده، این سرویس ها در زمینه دریافت آپدیت های جزئی و به روزرسانی های امنیتی هم نقش مهمی ایفا می نمایند. ضمناً بعضی از مزایای این سرویس ها برای کاربران قابل مشاهده نیستند اما کار توسعه دهندگان را برای ایجاد و توسعه اپلیکیشن ها راحت تر می نمایند.

به اسم مثال می توانیم به ML Kit اشاره کنیم که بخشی از سرویس های موبایل گوگل به شمار میرود. ML Kit چندین API یادگیری ماشینی ارائه می دهد که پردازش های موردنظر بدون احتیاج به فضای ابری و به وسیله چیپست گوشی انجام می شود. یک توسعه دهنده با استفاده از این API ها هم زمان توسعه اپلیکیشن را کاهش می دهد و هم مجذوب کنندهیت آن را بیشتر می نماید.

یکی دیگر از ویژگی های مجذوب کننده Fast Pair نام دارد که به گوشی اجازه می دهد به صورت اتوماتیک گجت های بلوتوثی اطراف خود را شناسایی کند. در همین رابطه می توانیم به ویژگی های مفیدی مانند Find My Device، Smart Lock و Digital Wellbeing اشاره کنیم که همگی متکی به سرویس های موبایل گوگل هستند. بعضی از اپلیکیشن ها هم برای ارائه نوتیفیکیشن ها از سرویس های گوگل استفاده می نمایند.

در سال 2019، گوگل پروژه Mainline را با هدف ماژولار کردن سیستم عامل اندروید شروع کرد تا به وسیله پلی استور هم آپدیت های مهم و امنیتی ارائه شوند. بعلاوه چند سال قبل سرویس Google Play Protect معرفی گردید که در پس زمینه اپلیکیشن های نصب شده در گوشی را اسکن می نماید تا در صورت وجود موارد مشکوک، کاربران از این موضوع خبردار شوند.

آیا تمام گوشی های اندرویدی دارای GMS هستند؟

بیشتریت قریب به اتفاق گوشی های اندرویدی از سرویس های موبایل گوگل بهره می برند زیرا کاربران ویژگی های مبتنی بر این سرویس ها را انتظار دارند. البته در این زمینه استثناهایی هم وجود دارد که در بخش بعدی به این موضوع می پردازیم.

گوشی هایی که خواهان بهره گیری از این سرویس ها هستند، باید حداقل معیارهای تعریف شده از طرف گوگل را داشته باشند. به همین دلیل گوگل آزمایش های متعددی برای آنالیز صلاحیت این گوشی ها انجام می دهد. اسناد مربوط به این آزمایش ها بر اساس نسخه های نو اندروید به روزرسانی می شود. در این اسناد حداقل الزامات گوشی ها برای دریافت سرویس های موبایل گوگل از رزولوشن نمایشگر تا وجود ویژگی های مربوط به حریم خصوصی ذکر شده است.

اما چرا برای گوگل این موضوع اهمیت زیادی دارد؟ زیرا می خواهد تجربه کاربری اندروید در گوشی های مختلف تا حد زیادی یک دست باشد. کاربرانی که گوشی های اندرویدی را می خرند، انتظارات مشخصی دارند و گوگل با این سخت گیری ها از ارائه ویژگی های مورد انتظار کاربران مطمئن می شود. با وجود این سخت گیری ها، تقریبا تمام تولیدنمایندگان چاره ای جز بهره گیری از سرویس های موبایل گوگل ندارند زیرا این سرویس ها حالا به یک استاندارد در میان گوشی های اندرویدی تبدیل شده اند.

آیا از اندروید فاقد سرویس های گوگل می توانیم استفاده کنیم؟

اندروید بدون استفاده از سرویس های موبایل گوگل یک سیستم عامل کاملا کاربردی است و می تواند بیشتر کارهای مورد انتظار کاربران را انجام دهد. باید خاطرنشان کنیم تقریبا تمام گوشی های اندرویدی بازار چین فاقد سرویس های گوگل هستند که این موضوع به ممنوعیت فعالیت گوگل و فیلتر بودن سرویس های آن برمی شود.

از طرف دیگر می توانیم به رابط کاربری FireOS اشاره کنیم که تبلت های آمازون از آن استفاده می نمایند. این رابط کاربری مبتنی بر اندروید است ولی از سرویس های گوگل استفاده نمی نماید و در عوض آمازون اپ استور اختصاصی خود را در این رابط کاربری قرار داده است. هواوی هم به علت تحریم های آمریکا برای گوشی های خود دیگر نمی تواند از سرویس های موبایل گوگل استفاده کند و به همین دلیل و البته دلایل دیگر، آمار فروش آن ها با افت قابل توجهی روبرو شده است.

اما تجربه استفاده از اندروید بدون سرویس های گوگل چگونه است؟ اگر به زیست بوم گوگل عادت نموده باشید، بدون این سرویس ها با چالش های زیادی روبرو می شوید. در گجت های آمازون فقط می توانید از اپ استور این شرکت استفاده کنید. اگرچه امکان نصب دستی اپلیکیشن های مختلف وجود دارد، اما بدون سرویس های گوگل ممکن است عملکرد آن ها با مشکل روبرو شود و حتی بعضی از آن ها در این شرایط اصلا باز نمی شوند. همین مسائل هم برای گوشی های هواوی وجود دارد.

به اسم مثال اپلیکیشن های تاکسی آنلاین که برای نقشه خود از سرویس گوگل مپ استفاده می نمایند، بدون سرویس های گوگل با مشکل روبرو می شوند. با وجود تمام این مسائل، تعداد محدودی از کاربران به علت نگرانی های مربوط به نقض حریم خصوصی، هوادار استفاده از گوشی های فاقد سرویس های موبایل گوگل هستند. وقتی که این سرویس ها در یک گوشی وجود نداشته باشند، گوگل هم نمی تواند از داده های آن ها استفاده کند.

بعضی از کاستوم رام ها مانند CalyxOS، اندروید بدون سرویس های گوگل را ارائه می دهند. حتی LineageOS که معروف ترین کاستوم رام محسوب می شود، نصب اپلیکیشن های گوگل را اختیاری نموده و بهره گیری از آن ها اجباری نیست.

شرایط دیگر گجت های اندرویدی

سیستم عامل اندروید در انواع و اقسام محصولات از ساعت های هوشمند و تلویزیون گرفته تا اتومبیل ها مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین آیا برای این محصولات هم سرویس های موبایل گوگل ارائه می شوند؟ در جواب به این سوال باید بگوییم که گجت های مبتنی بر اندروید تی وی، اندروید Auto، اندروید گو، Chrome OS و WearOS می توانند از این سرویس ها بهره ببرند.

وجود سرویس های گوگل در انواع و اقسام گجت ها کار توسعه دهندگان را بسیار راحت تر می نماید. برخلاف اندروید که شرکت ها می توانند در رابطه با بهره گیری از سرویس های گوگل دست به انتخاب بزنند، اما برای بهره گیری از WearOS و اندروید تی وی چنین حق انتخابی وجود ندارد و تمام گجت های مبتنی بر آن ها باید دارای سرویس های گوگل باشند.

آیا می توانیم سرویس های موبایل گوگل را به صورت دستی نصب کنیم؟

گوشی های اندرویدی معمولا از همان ابتدا همراه با سرویس های گوگل به دست کاربران می رسند. اما همانطور که گفتیم بعضی از این گوشی ها فاقد سرویس های موبایل گوگل هستند و یک راه حل کلی برای نصب این سرویس ها در تمام گوشی ها و تبلت های فاقد GMS وجود ندارد.

به اسم مثال، در تبلت های سری کیندل فایر آمازون به راحتی می توانید چنین کاری را انجام دهید. از طرف دیگر، گوشی های شیائومی که راهی بازار چین می شوند، معمولا دارای فریم ورک سرویس های گوگل پلی هستند و در این صورت، فقط با نصب یک یا دو اپلیکیشن می توانید از تمام امکانات گوگل استفاده کنید.

اما روی هم رفته در این رابطه یک راه حل قطعی وجود ندارد. به اسم مثال، شیائومی در سال 2021 به مدت چند ماه گوشی های خود را بدون فریم ورک سرویس های گوگل پلی راهی بازار چین کرد و به همین دلیل کاربران برای نصب GMS باید از راه حلهای پیچیده تری استفاده می کردند. بعلاوه همانطور که گفتیم، گوشی های هواوی هم به علت تحریم ها فاقد سرویس های موبایل گوگل هستند.

به همین دلیل هواوی سرویس های جایگزین موسوم به سرویس های موبایل هواوی (HMS) را توسعه داده است. این شرکت کوشش نموده جایگزین اپلیکیشن های گوگل را ارائه دهد و بعلاوه شاهد ویژگی هایی مانند دستیار صوتی و فضای ابری هم هستیم. از طرف دیگر API های مشابه با GMS توسعه پیدا نموده تا اپلیکیشن ها برای اجرا شدن با مسئله ای روبرو نشوند.

روی هم رفته، نصب سرویس های موبایل گوگل در بعضی گوشی ها فقط چند دقیقه طول می کشد و در بعضی دیگر برای انجام این کار باید ساعت ها وقت صرف کنید. ضمناً حتی اگر این کار را هم انجام دهید، شاید این سرویس ها عملکرد مطابق انتظار شما را نداشته باشند. به همین دلیل برترین کار این است که از همان ابتدا گوشی دارای سرویس های موبایل گوگل را خریداری کنید.

به طور خلاصه، سرویس های موبایل گوگل بخش حیاتی گوشی ها و تبلت های اندرویدی محسوب می شوند. اگرچه بسیاری از کاربران از وجود چنین سرویس هایی خبر ندارند، اما در پشت صحنه نقش مهمی در مجذوب کنندهیت نرم افزار گجت های اندرویدی ایفا می نمایند.

منبع: Android Authority