حوضخانه رستم بیک - میهن دی ال

ساکنان مهاباد به سبب اهمیت آب از گذشته های بسیار دور تا به امروز این مایه حیاتی را از منطقه ها بالادست با استفاده از قنات که در زبان محلی به آن کاریز می گویند به داخل شهر آورده و با ساخت بناهایی به نام حوضخانه که بکارگیری معماری اسلامی نیز در آن مشهود است، به آن تقدس خاصی دادند. حوضخانه های این شهر که بیشتر در نزدیکی مساجد بنا شده اند در گذشته مکانی برای تامین آب برای وضو گرفتن و حتی استفاده برای آب شرب مردم بود و به همین دلیل از گذشته مورد توجه همگان قرار داشته و از اهمیت زیادی برخوردار است. مسجد رستم بیگ که در خیابان صلاح الدین غربی مهاباد واقع شده حو ضخانه تاریخی نیز به همین نام در محوطه آن قرار گرفته است. این بنا در سال 1202 هجری قمری تاسیس شده و دارای گنبدی آجری، طاق های سه قسمتی و مدور است و آجرهای به کار رفته در آن از نوع چهارگوش قرمز و ملات به کار رفته در آن گچ و خاک است، زیربنای این حوضخانه از سنگ های متراکم ساخته شده و دیوارهای آن تا ارتفاع 90 سانتیمتر صاف و صیقلی است. مسجد فاقد مناره بود اما حیاط بزرگ و موزاییک شده ای دارد و در ضلع غربی آن که قدیمی تر به نظر می رسد، حوضخانه قدیمی و تاریخی رستم بیگ از دور خودنمایی می کند که با درب کوچکی 2 بخش قدیمی و تازه از هم جدا می شود.

در بخش قدیمی چند درخت کهنسال وجود دارد. ورودی بنای حوض خانه در سمت شرق بنا با ارتفاع حدود 2.5 متر و عرض یک متر و دارای طاق جناغی با تزئینات آجرکاری است. فضای داخلی به صورت مربعی 85 سانتی متری از جنس سنگ های آهکی صیقلی بوده و در کف بنا حوضی به طول 3.54 متر، عرض 2.5 متر و عمق 40 سانتی متر دیده می شود که آب به وسیله یک کانال وارد حوض شده و در اطراف حوض کانالی کوچک به عرض 12 سانتی متر وجود دارد که سرریز آب حوض را جمع آوری و به خارج از بنا منتقل می کند. دو ضلع شرقی و غربی 2 طاق و تاقچه داشته و سقف گنبدی شکل آن با آجر ساخته شده است که چهار نورگیر درکنارها و یک نورگیر مدور در وسط، روشنایی حوض خانه را تامین می کند، پس از بازسازی این بنا به وسیله میراث فرهنگی مهاباد سقف آن با ایزوگام عایق شده که با بقیه بنا همخوانی ندارد. آب این حوضخانه به وسیله قنات یا کاریز از منطقه ها بالا دستی مهاباد تامین می شود. هنوز هم با وجود ساخت و سازهای متعدد در اطراف این بنا باز هم آب در داخل حوض خانه جریان دارد. در قسمت پایینی بنا بقایایی از سرویس بهداشتی سنتی که در گذشته بخشی از حوض خانه بود دیده می شود که هنوز بازسازی نشده اما آب حو ضخانه در داخل کانال آن در جریان است و سپس به وسیله همان کانال به خارج از محوطه مسجد راهنمایی می شود. این بنا در خیابان صلاح الدین شرقی، کوچه قاضی زاده مهاباد واقع شده است.

منبع:سیـری در ایـران

حوضخانه رستم بیک در شهر مهاباد اندکی دورتر و بالاتر از حوضخانه شاه درویش در خیابان صلاح الدین شرقی ـ کوچه قاضی زاده در صحن مسجد رستم بیگ واقع شده است . سال تاسیس بنا به سال 1230 هجری قمری بر می شود . بنای حوضخانه از آجر و زیر بنای آن از سنگهای متراکمی است که تا ارتفاع 90 سانتی متری دیواره صاف و صیقلی شده اند . گنبد بنا آجری و مدور است و طاقهای سه قسمتی (جناغی) آجری می باشند . آجرهای بنا از نوع چهارگوش قرمز می باشد و ملات بکار رفته در بنا گچ و خاک می باشد . کف بنا هم موزائیک کاری شده است . چون این حوضخانه درون مسجد رستم بیگ قرار گرفته است در نتیجه برای گرفتن وضو از آن استفاده می شده است . در سال 1378 تعمیراتی در داخل حوضخانه انجام گرفته است که شامل بندکشی دیوارها و آجر کاری می باشد . ضمناً عایق کاری پشت بام نیز اجرا شده است .

ساکنان مهاباد به سبب اهمیت آب از گذشته های بسیار دور تا به امروز این مایه حیاتی را از منطقه ها بالادست با استفاده از قنات که در زبان محلی به آن کاریز می گویند به داخل شهر آورده و با ساخت بناهایی به نام حوضخانه که بکارگیری معماری اسلامی نیز در آن مشهود است، به آن تقدس خاصی دادند. حوضخانه های این شهر که بیشتر در نزدیکی مساجد بنا شده اند در گذشته مکانی برای تامین آب برای وضو گرفتن و حتی استفاده برای آب شرب مردم بود و به همین دلیل از گذشته مورد توجه همگان قرار داشته و از اهمیت زیادی برخوردار است. مسجد رستم بیگ که در خیابان صلاح الدین غربی مهاباد واقع شده حو ضخانه تاریخی نیز به همین نام در محوطه آن قرار گرفته است. این بنا در سال 1202 هجری قمری تاسیس شده و دارای گنبدی آجری، طاق های سه قسمتی و مدور است و آجرهای به کار رفته در آن از نوع چهارگوش قرمز و ملات به کار رفته در آن گچ و خاک است، زیربنای این حوضخانه از سنگ های متراکم ساخته شده و دیوارهای آن تا ارتفاع 90 سانتیمتر صاف و صیقلی است. مسجد فاقد مناره بود اما حیاط بزرگ و موزاییک شده ای دارد و در ضلع غربی آن که قدیمی تر به نظر می رسد، حوضخانه قدیمی و تاریخی رستم بیگ از دور خودنمایی می کند که با درب کوچکی 2 بخش قدیمی و تازه از هم جدا می شود.

در بخش قدیمی چند درخت کهنسال وجود دارد. ورودی بنای حوض خانه در سمت شرق بنا با ارتفاع حدود 2.5 متر و عرض یک متر و دارای طاق جناغی با تزئینات آجرکاری است. فضای داخلی به صورت مربعی 85 سانتی متری از جنس سنگ های آهکی صیقلی بوده و در کف بنا حوضی به طول 3.54 متر، عرض 2.5 متر و عمق 40 سانتی متر دیده می شود که آب به وسیله یک کانال وارد حوض شده و در اطراف حوض کانالی کوچک به عرض 12 سانتی متر وجود دارد که سرریز آب حوض را جمع آوری و به خارج از بنا منتقل می کند. دو ضلع شرقی و غربی 2 طاق و تاقچه داشته و سقف گنبدی شکل آن با آجر ساخته شده است که چهار نورگیر درکنارها و یک نورگیر مدور در وسط، روشنایی حوض خانه را تامین می کند، پس از بازسازی این بنا به وسیله میراث فرهنگی مهاباد سقف آن با ایزوگام عایق شده که با بقیه بنا همخوانی ندارد. آب این حوضخانه به وسیله قنات یا کاریز از منطقه ها بالا دستی مهاباد تامین می شود. هنوز هم با وجود ساخت و سازهای متعدد در اطراف این بنا باز هم آب در داخل حوض خانه جریان دارد. در قسمت پایینی بنا بقایایی از سرویس بهداشتی سنتی که در گذشته بخشی از حوض خانه بود دیده می شود که هنوز بازسازی نشده اما آب حو ضخانه در داخل کانال آن در جریان است و سپس به وسیله همان کانال به خارج از محوطه مسجد راهنمایی می شود. این بنا در خیابان صلاح الدین شرقی، کوچه قاضی زاده مهاباد واقع شده است.