تور ارزان چین: حمایت از فراوری داخلی به شرط کیفیت، چگونه چین بزرگترین فراوریکننده تجهیزات مخابراتی دنیا شد؟
به گزارش میهن دی ال، وقتی صحبت از حمایت دولتی از فراوریکننده داخلی در ایران می گردد، حمایت بی قیدوشرط در فکر تداعی می گردد. اما آنالیز نمونه های پیروز جهانی در حمایت دولت ها از فراوری داخل نشان می دهد حمایت از فراوریکننده داخلی یک طرفه نبوده و مشروط به ارتقاء کیفیت برای رقابت در سطح جهانی و جلب رضایت مصرف کننده بوده است.
با ما همراه باشید و با تور ارزان چین از شگفت انگیزترین کشور دنیا دیدن کنید بر روی دیوار چین سلفی بگیرید، از قصر ممنوعه دیدن کنید و در خیابان شانگهای پیشرفته ترین آسیا قدم بزنید.
گروه علم و پیشرفت خبرنگاران؛ کشور چین توانسته است با سیاست گذاری پیروز در صنعت تجهیزات مخابرات طی 4 دهه از یک کشور صرفاً واردنماینده، به بزرگترین فراورینماینده تجهیزات مخابراتی دنیا تبدیل گردد.
همین امر باعث شده که الگوی توسعه صنعت تجهیزات مخابراتی چین یکی از پیروز ترین الگوهای سیاست گذاری و دخالت دولت در جهت ساخت و حمایت از یک صنعت به شمار می آید.
آنالیز سیاست های کشور چین در شکل دهی صنعت تجهیزات مخابراتی نشان می دهد که این کشور به موقع از ابزارهای دولتی و حاکمیتی برای تنظیم گری و تقویت بازار داخلی خود استفاده نموده و نگاهی کلان برای حضور در بازارهای منطقه ای و سپس دنیای داشته است. اما چین، چگونه بزرگترین فراورینماینده تجهیزات مخابراتی دنیا شد؟
در این گزارش با آنالیز و تحلیل سیاست های دولت چین برای رسیدن به جایگاه فعلی در صنعت تجهیزات مخابراتی دنیا، کوشش می کنیم در مطالعه ای تطبیقی شرایط چین را در کنار شرایط کشور خودمان قرار دهیم و راه های ممکن موجود را از نظر بگذارنیم.
تا چند وقت پیش، چین در بسیاری از صنایع حرفی برای گفتن نداشت اما امروز نتیجه برنامه ریزی بلندمدت خود را گرفته است
چین، چگونه بزرگترین فراورینماینده تجهیزات مخابراتی دنیا شد؟
سیاست های دولت چین برای رسیدن به جایگاه فعلی در صنعت تجهیزات مخابراتی دنیا، به طور کلی در پنج مرحله قابل دسته بندی است که هر یک از این مراحل را به تفصیل توضیح خواهیم داد.
این مراحل عبارت اند از:
1 - تأسیس شرکت های متعدد تحقیق و توسعه دولتی.
2 - تأسیس شرکت های مشترک با شرکای توانمند خارجی.
3 - حمایت گسترده و هدفمند از فراورینمایندگان داخلی.
4 - ارتقاء رقابت داخلی و حرکت به سوی شرکت های خصوصی تر.
5 - حمایت از ورود به بازارهای دنیای.
مرور سیاست های دولت چین در صنعت تجهیزات مخابراتی نشان می دهد که هرگونه سیاست گذاری در این حوزه با هدف نهایی ایجاد و ارتقاء توان فراوری داخلی بوده است و در نهایت نیز اصلی ترین رویکردی که منجر به شکل گیری بهترین نشان های تجاری حوزه تجهیزات مخابراتی در چین شد، حمایت هدفمند و همه جانبه از فراورینمایندگان کاملاً داخلی چین بود.
حمایتی که یک طرفه نبوده و مشروط به ارتقاء کیفیت برای رقابت در سطح دنیای و جلب رضایت مصرف نماینده بوده است. زیرا در صورتی که کیفیت نمونه داخلی در صنعت بومی، مطلوب نباشد میلیاردها دلار حمایت دولتی و حاکمیتی نخواهد توانست پیروزیت صنعت و بقای آن را تضمین کند. اتفاقا یکی از معیارهای سنجش حفظ و ارتقای کیفیت و به روز نگه داشتن فراوریات، توانایی فراوری محصول قابل رقابت با نمونه های خارجی و توانایی رقابت در بازارهای بین المللی است که از این رو هم می بینیم که اصل مهم رقابت با محصولات خارجی و جهت گیری به سمت رقابت در سطح بازارهای بین المللی در همه جای برنامه های حمایتی دولت چین مشاهده می گردد.
مهمترین محورهای این سیاست را می توان حمایت از تحقیق و توسعه، حفظ رقابت، اعطای بازار تضمینی به شرکت ها و اعطای اعتبار خرید یا وام به خریداران محصولات داخلی دانست.
نکته قابل توجه این است که در این سیاست ها غالباً حمایت از شرکت ها به صورت غیرمستقیم بوده و یاری مالی یا وام معمولاً به جای پرداخت مستقیم به شرکت ها به مشتریان آنها پرداخت شده است.
نکته قابل توجه در سیاست های حمایتی چین، حمایت از مشتریان شرکت ها به جای حمایت از خود شرکت ها است
اصل حفظ رقابت نیز از اهمیت بالایی برخوردار بوده است، به گونه ای که حتی در مقاطعی بعضی از شرکت هایی که سابقاً به وسیله دولت حمایت شده بودند به خاطر غیررقابتی بودن به حاشیه رفتند.
آنالیز فرایند نتایج سیاست های دولت چین در ارتقاء توان فراوری داخلی تجهیزات مخابراتی و سوئیچ های دیجیتال که سه دهه پیش اصلی ترین تجهیز ارتباطی شبکه های مخابراتی بوده اند، نشان می دهد که برای مثال در بخش سوئیچ های نصب شده در کشور چین، آنها به مرور از حجم واردات کاسته و بر حجم استفاده از فراوریات داخلی افزوده اند.
در این بین حجم خرید از شرکت های مشترک داخلی- خارجی را هم تقریبا ثابت نگه داشته اند. به این ترتیب در نهایت توانسته اند در یک بازه زمانی نسبتا طولانی، سهم فراوریات وارداتی از کل سوئیچ های نصب شده در کشور چین را به صفر برسانند.
امروز تجهیزات ساخت کشور چین، در زیرساخت شبکه کشورهای متعددی نصب است
تأسیس شرکت های تحقیق و توسعه
در شروع دهه 80 میلادی دولت چین با توجه به فقدان توانمندی داخلی در زمینه فراوری تجهیزات مخابراتی و احتیاج شدید به توسعه زیرساخت های ارتباطی این کشور، دو راهبرد همزمان را برای برطرف احتیاجهای داخلی چین و تقویت توان داخلی برگزید.
این راهبردها از یک سو شامل کاهش تعرفه واردات تجهیزات مخابراتی و از سوی دیگر تأسیس شرکت های متعدد دولتی برای تحقیق و توسعه بر روی آخرین نسل سوئیچ های دیجیتال بود. در این مقطع هزینه تمام شده برای راه اندازی هر پورت سوئیچ دیجیتال با تجهیزات وارداتی تا 500 دلار نیز می رسید.
چین حمایت را با تأسیس شرکت های متعدد دولتی برای تحقیق و توسعه شروع کرد. کاری که در ابتدا از نظر بخش خصوصی فاقد صرفه مالی است
با توجه به تعداد زیاد پورت های مورداحتیاج برای توسعه شبکه و نرخ بالای تبدیل دلار به یوان، حجم بالای واردات سبب خارج شدن حجم زیادی از منابع ارزی چین می شد؛ لذا توجه به تحقیق و توسعه و فراوری داخل از صرفه مالی کافی نیز برخوردار بود.
ایجاد شرکت های مشترک با تأمین نمایندگان دنیای
مرحله دوم سیاست های دولت چین با هدف کاهش هزینه تمام شده سوئیچ های دیجیتال وارداتی و انتقال فناوری های بروز به شرکت های داخلی صورت پذیرفت.
به همین علت سیاست های حمایتی دولت چین با موضوع حمایت از تأسیس کسب وکارهای مشترک چینی - خارجی JV یا 1 Joint Venture در داخل چین ادامه یافت.
شرکت های دولتی چینی پس از دو دوره مذاکره سه ساله با دو شرکت توانمند زیمنس و آلکاتل توانستند دو شرکت مشترک چینی - خارجی را در این دوره تأسیس نمایند.
یکی از کارهای مهمی که چینی ها در جهت حمایت از فراوری داخل انجام دادند، تاسیس شرکت های مشترک با تأمین نمایندگان دنیای بود که کنترل و مالکیت شرکت در اختیار طرف چینی قرار داشت
مهمترین مشخصه های سیاستگذاری در این مقطع شامل موارد زیر بوده است:
1- کنترل و مالکیت عمده طرف چینی در شرکت های سرمایه گذاری مشترک.
2- افزایش سهم فراورینمایندگان چینی در قطعات مورداستفاده در زنجیره تأمین محصول نهایی.
3- فراهم کردن بازارهای تضمینی کوتاه مدت برای محصولات فراوریی این شرکت ها.
4- تأسیس دو شرکت سرمایه گذاری مشترک مجزا با مشارکت دو شرکت خارجی به منظور ایجاد رقابت در بازار و افزایش بهره وری.
توانمندی چین در صنعت تجهیزات مخابراتی به یکی ابزارهای اصلی قدرت و چانه زنی این کشور در عرصه سیاسی تبدیل شده است
حمایت هدفمند از شرکت های تماماً داخلی
سیاستگذاران صنعتی دولت چین در سومین مرحله سیاست های حمایتی خود، به خوبی این موضوع را درک نموده بودند که سیاست حمایت از تأسیس کسب وکارهای مشترک با شرکت های خارجی با وجود کاهش هزینه های تمام شده نسبت به واردات همیشه با عدم تمایل طرف خارجی به انتقال فناوری های کلیدی و عدم تمایل شریک داخلی به استفاده از آموخته هایش برای رقابت با طرف خارجی همراه است.
به همین علت مرحله سوم سیاست های توسعه صنعت تجهیزات مخابراتی چین، با قطع حمایت و محدودسازی شرکت های مشترک داخلی - خارجی شروع شد و با حمایت گسترده از فراورینمایندگان کاملاً داخلی که در آن مقطع با استفاده از حمایت های دولت از بخش تحقیق و توسعه به توانمندی نسبی در فراوری نسل های پیشرفته تر تجهیزات مخابراتی رسیده بودند، ادامه یافت.
چین وقتی به محصولات پایدار و تایید شده ای رسید، چند ده میلیارد دلار خط اعتباری به شرکت های داخلی خود داد تا محصولات چینی را از فراورینمایندگان چینی بخرند
سرفصل های اصلی سیاست های اعمال شده در این مقطع شامل موارد زیر بودند:
1- تأمین مالی پروژه تحقیق و توسعه سوئیچ های پیشرفته در دانشگاه ارتش چین به وسیله شرکت های دولتی حاضر در شرکت های سرمایه گذاری مشترک و استفاده از دستاوردهای آنها در این شرکت ها.
2- ادغام 8 شرکت دولتی فراورینماینده سوئیچ های یکسان شامل 4 شرکت صنایع ارتباطات و پست، 3 شرکت وزارت صنعت الکترونیک و یک شرکت از ارتش.
3- تخصیص چند ده میلیارد دلار خط اعتباری به شرکت های داخلی به صورت اعتبار به خریداران محصولات آنها.
4- اعطای مالکیت کامل شرکت های مشترک چینی-خارجی به طرف های خارجی برای ایجاد جذابیت برای باقیماندن آنها در بازار چین و حفظ رقابت در بازار.
حرکت به سوی شرکت های خصوصی تر Huawei و ZTE
سیاست های حمایتی چین از فراورینمایندگان داخلی در نهایت در یک بازه زمانی ده ساله منجر به تأسیس سه شرکت بزرگ کاملاً داخلی به نام های Great Dragon Group (تماماً دولتی)، ZTE با مالکیت دولتی و مدیریت خصوصی و Huawei (خصوصی) شد.
حمایت از توسعه صادرات و ورود به رقابت دنیای
در ادامه حمایت ها هم برای ورود به بازاردنیای در سال 2004 بانک توسعه چین، تسهیلات اعتباری 5 ساله ای به ارزش 10 میلیارد دلار برای مشتریان هواوی در بازارهای دنیای تخصیص داد و مجموع این تسهیلات تا سال 2009 به حدود 30 میلیارد دلار رسید.
در نهایت در جمع بندی ذکر این نکته لازم است که آنالیز نمونه های پیروز دنیای در حمایت دولت ها از فراوری داخل نشان می دهد برخلاف بسیاری از سیاست های حمایتی در ایران، نه تنها حمایت از فراورینمایندگان داخلی هیچگاه به صورت عمومی و بی قیدوشرط نبوده است، بلکه این حمایت ها همیشه مشروط به ارتقاء کیفیت برای رقابت در سطح بین المللی و جلب رضایت مصرف نمایندگان بوده است.
منبع: خبرگزاری فارس