اولین ویروسی که کشف شد، عکس - میهن دی ال

ویروس موزائیک تنباکو اولین ویروسی بود که به وسیله علم کشف شد. ویروس ها میلیاردها سال است که وجود دارند؛ اما اواخر قرن نوزدهم بود که به صورت علمی توصیف شدند. حتی در آن موقع هم چندین دهه طول کشید تا با این بیماری زاهای گیج نماینده نامرئی مقابله کنیم.

اولین گام برای کشف ویروس ها در سال 1876 برداشته شد؛ وقتی آدولف مایر، شیمیدان کشاورزی آلمانی نوعی بیماری عجیب را توصیف کرد که با لکه های پرشمار و کوچک، گیاهان تنباکو را تحت تاثیر قرار می داد. مایر معتقد بود که این بیماری به وسیله باکتری ها یا قارچ ها ایجاد می گردد؛ اما آزمایشات و آنالیز های میکروسکوپی او نتوانست هیچ موجودی را پیدا کند.

در سال 1892 پیشرفتی به دست دیمیتری ایوانوفسکی، گیاه شناس روسی رخ داد. او متوجه شد که شیره گیاه آلوده پس از عبور از فیلتر نگهدارنده باکتری همچنان عفونی باقی می ماند. ایوانوفسکی پس از این اتفاق می دانست که چیز جدیدی یافته است؛ هرچند بعضی از محققان بر این باور هستند که او از اهمیت واقعی کشف خود خبر نداشت.

کلمه ویروس از سال 1898 وارد ادبیات علمی شد

در سال 1898 مارتینوس بایرینک، میکروبیولوژیست هلندی با تکرار آزمایش های ایوانوفسکی به طور مستقل، تفسیر سخت تری را ترسیم کرد. آزمایش های بایرینک نشان داد که بیماری موزاییک تنباکو ناشی از باکتری نیست و از چیزی نشئت می گیرد که او عفونت مایع زنده یا مایع زنده مسری نامید. سپس وی برای توصیف ماهیت غیرباکتریایی عامل بیماری زا از کلمه ویروس استفاده کرد.

تقریبا در همان زمان بود که چند عامل بیماری زای دیگر نیز از فیلتر نگه دارنده باکتری های پیدا شد؛ ازجمله پاتوژن های عامل بیماری پا و دهان، بیماری میکسوماتوز خرگوش، بیماری اسب آفریقایی و آنفلوآنزای پرندگان.

شناسایی عامل تب زرد، لحظه مهمی در تاریخ ویروس شناسی بود. درطول جنگ آمریکا و اسپانیا در سال 1898، ارتش ایالات متحده پس از ورود به سواحل کوبا به وسیله تب زرد زمین گیر شد. والتر رید، جیمز کارول، آریستیدس آگرامونته و جسی ویلیام لازر نشان دادند که این بیماری ازطریق سرم خون فیلترشده از بیمار آلوده قابل انتقال است. این کشف باعث شد تا تب زرد اولین بیماری عفونی انسان باشد که به ویروس نسبت داده می گردد.

در سال 1931 و با اختراع میکروسکوپ الکترونی بود که دانشمندان توانستند ویروس ها را ببینند. یک بار دیگر این ویروس موزاییک تنباکو بود که افتخار تبدیل شدن به اولین ویروس ثبت شده در یک تصویر را به خود اختصاص می داد.

تصویر ویروس موزاییک تنباکو زیر میکروسکوپ.

لحظه بزرگ دیگر در دهه 1950 با کار روزالیند فرانکلین رخ داد. او از بلورنگاری پرتوی ایکس برای تعریف ساختار ویروس موزاییک تنباکو به عنوان یک مولکول RNA که به وسیله غشای پروتئینی محدود شده است استفاده کرد. کار دیگر او یاری کرد تا تعیین گردد که DNA، مولکولی متشکل از دو زنجیره است که این موضوع به کشف معروف ساختار دو مارپیچ DNA منجر شد. جیمز واتسون و فرانسیس کریک بیشترین اعتبار را برای این کشف داشتند؛ اما سهم فرانکلین را نیز نباید دست کم گرفت.

بیش یک قرن پس از کشف، ویروس ها همچنان قدرت گیج کردن، شگفت زده کردن و ایجاد ویرانی را دارند. امروزه همچنان این بحث وجود دارد که ویروس ها موجوداتی زنده هستند یا خیر. آن ها به طور موثری انگل هستند، برای تولیدمثل به سلول زنده احتیاج دارند و نمی توانند مانند باکتری ها و سایر ارگانیسم های زنده آزاد به طور مستقل خارج از میزبان خود رشد نمایند. بااین حال ویروس ها از DNA یا RNA یا همان عناصر سازنده شیمیایی که ستون حیات هستند، ساخته شده اند.

227227