معبد آتشگاه باکو Atashgah Zoroastrian Fire Temple - میهن دی ال

شهر باکو، از بزرگترین شهرهای آذربایجان محسوب می گردد که به دلیل جاذبه های تاریخی و طبیعی، هر ساله گردشگران بسیاری را به سمت خود می کشاند. در سفر به این شهر می توانید از بناهای ماندگار تاریخی همانند معبد آتشگاه باکو بازدید نمایید.

آتشکده باکو که به آتشگاه و معبد آتش باکو نیز معروف است, یک معبد آیینی قلعه مثل درمحله سوراخانی شهر باکو می باشد. با توجه به کتیبه های هندی و پارسی, از این معبد بعنوان مکان عبادت آیین های هندو و زرتشتی استفاده می شده است. این مجتمع پنج گانه که دارای حیاطی محصور از حجره هایی برای راهبان و محرابی چهارطاقی در وسط تشکیل خواهد شد در قرن های هفدهم و هجدهم ساخته شده است.

آتش مقدس معبد بدلیل از دست دادن منبع سوخت طبیعی خود بخاطر تاسیس تاسیسات نفت و گاز طبیعی در نزدیکی آن منطقه به خاموشی گروید و معبد در سال 1883 متروک شد. این مجتمع در سال 1975 تبدیل به یک موزه شد. تعداد بازدید کنندگان از این معبد سالانه بالغ بر 15000 نفر می باشد.

سورخانی در شبه جزیره آبشرون که مشهور به بیرون آمدن خودبخود و طبیعی گاز و نفت از زمین و سوختن شعله های همیشگی حاصل از آن ها است قرار گرفته است. انگلبرت کمپفر , توریست مشهور آلمانی نیز که در سال 1683 از سورخانی بزدید نموده بود از وجود هفت سوراخ با آتش های همیشه فروزان در این مکان در سخن گفته است.

آتشکده باکو بنایی مثل قلعه در منطقه سورخانی شهر باکو می باشد. سورخانی نام شهری است که آتشکده یا آتشگاه اطراف آن واقع شده است ریشه واژه سورخانی فارسی است و یا معنی محل سوراخ ها را می دهد یا سرخانی است و حاکی سرخی آتش را می دهد.

برخی محققان می گویند که این مکان عبادت گاه بوده است و پس از حمله اعراب به ایران از بین رفته است. البته به دلیل تشابه تقدس آتش در ادیان هندو و زرتشت اختلاف است که آیا این معبد سرای زرتشتیان بوده یا هندویان.

آتشگاه اصالتا واژه ای پارسی است و در زبان آذری نیز استفاده می گردد آتشگاه باکو روی میدان گازی طبیعی ساخته شده پس از ابتدا گاز به طور طبیعی از هفت دریچه طبیعی در این محل بیرون می آمده و باعث ایجاد آتش سوزی های طبیعی می شده است. امروزه از شهر باکو صرفاً برای بالا رفتن جاذبه گردشگری به این محل گاز طبیعی کشیده شده است و آتش این آتشگاه با این گاز روشن خواهد شد.

ساختمان آتشکده

ساختمان آتشکده از بیرون یک پنج ضلعی است با دیوارهای پیرامون آن و یک ورودی مرکزی که در بالای آن مثل معماری بومی آبشرون اتاقی برای میهمانان با نام بالاخانه درست شده است. در حیاط مرکزی بنایی چهارگوش گنبددار موجود است و پیرامون حیاط اتاق هایی برای راهبان.

کتیبه هایی به خط سانسکریت بالای اتاق ها روی سنگ حک شده است. بنای چهارگوشی که در وسط حیاط قرار گرفته است چهارتاقی گنبدداری است که امروزه آتش زیر گنبد به طور مصنوعی و به وسیله لوله هایی که به آن متصل شده روشن است.

اما در نقاشی های قدیمی که از آتشکده موجود است آتش از چهار ستون کوتاه روی بام نیز شعله ور بوده است. با فاصله کمی از چهارتاقی آتش دیگری موجود است که گفته می گردد در گذشته برای سوزاندن جسد مردگان استفاده می شده است. اتاق های پیرامون حیاط به طور موزه ای درآمده که راهبان ساکن آن هادرشکل های مومی به نمایش درآمده اند.

مجسمه ها باتوجه به نقاشی های قدیمی و شرحی که دیدارکنندگان از آتشکده داده اند ساخته شده اند، در یکی از اتاق ها یک عابد در حال ریاضت کشیدن به شیوه مرتاض ها است و در جایی دیگر عابدی درحال گرفتن پول از یک بازرگان است

سنگ نوشته ای موجود در آتشکده باکو و نوشته روی آن به زبان فارسی که بازدید زرتشتیان اصفهان از این آتشگاه را تایید میکند:

آتشی صف کشیده همانند دک

جیی بِوانی رسیده تا بادک

سال نو نُزل مبارک باد گفت

خانۀ شد رو سنامد (؟) سنه 1158