جزئیات قرارداد 20 ساله ایران و روسیه؛ کنترل فروش گاز ایران به دست روسیه افتاد؟ - میهن دی ال

همراه دور زمین باشید و با تور روسیه ارزان از کاخ کرملین دیدن کنید و در شهرهای زیبای مسکو و سوچی روسیه گشتی بزنید و خاطرات زیبایی برای خود رقم بزنید.

به گزارش تسنیم به نقل از اویل پرایس، هفته گذشته ایران از یک میدان گازی بزرگ در آب های این کشور در دریای خزر رونمایی کرد. میدان گازی چالوس قرار است با هدف ایجاد یک قطب نو گازی در شمال ایران برای تکمیل قطب جنوبی گاز این کشور با موضوع میدان بزرگ پارس جنوبی احداث گردد.

توسعه دهنده اصلی میدان گازی چالوس، شرکت نفت خزر (KEPCO) است، اما یاری های فنی و مالی هم از روسیه و چین دریافت می گردد.

اگر برآورد های اولیه از ذخایر گاز موجود در میدان چالوس درست باشد، گاز ایران قادر خواهد بود حداقل 20 درصد گاز مورد احتیاج اروپا را تأمین کند. با این حال، اندازه صادرات، قیمت و مقصد این گاز با روسیه هماهنگ می گردد و این موضوع بر تسلط مسکو بر اروپا در زمینه انرژی که در زمان حاضر یکی از موضوعات اصلی اختلاف بین اروپا و شریک خود در ناتو یعنی ایالات متحده است، می افزاید.

به گفته علی اصولی، مدیرعامل شرکت نفت خزر، تخمین زده می گردد که میدان چالوس دارای ذخایر گازی معادل یک چهارم میدان گازی بزرگ پارس جنوبی یا حدود 11 فاز آن است.

پارس جنوبی دارای 14.2 تریلیون مترمکعب (Tcm) ذخیره گاز به همراه 18 میلیارد بشکه میعانات گازی است و در زمان حاضر حدود 40 درصد از کل 33.8 تریلیون متر مکعب ذخایر گازی ایران و حدود 80 درصد از کل فراوری گاز این کشور را به خود اختصاص می دهد.

سایت پارس جنوبی به مساحت 3700 کیلومتر مربع بخشی از میدان 9700 کیلومتر مربعی است که با قطر مشترک است، اما میدان گازی چالوس به طور کامل در آب های ایران در دریای خزر واقع شده است.

این موضوع هنوز تحت تأثیر اختلافات اخیر بین پنج کشور ساحلی خزر که نفت، گاز و سایر حقوق خود را در آن تقسیم می نمایند، قرار نگرفته است. این پنج کشور شامل روسیه، ایران، قزاقستان، ترکمنستان و آذربایجان می گردد.

محور این اختلافات که به طور انحصاری به وسیله نشریه اویل پرایس پوشش داده شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، معین نام رسمی خزر به اسم دریا یا دریاچه در اوایل سال 2019 بوده است. این معین نام در نحوه تقسیم منابع نفت و گاز خزر بین این پنج کشور بسیار مهم بوده است.

بر اساس این گزارش، به صورت محافظه کارانه تخمین زده می گردد که ذخایر ثبت شده و احتمالی میدان های گازی و نفتی وسیع تر در منطقه خزر، که شامل میدان های ساحلی و فراساحلی می شوند، دارای 48 میلیارد بشکه نفت و 292 تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی باشد.

روسیه تصمیم گرفته است که دریای خزر دوباره به اسم دریا معین گردد، نه دریاچه، که به طور اساسی تقسیم عایدی حاصل از آن را تغییر داده است.

در میان شرکا، سهم ایران از 50 درصدی که در توافق اولیه منعقد شده در سال 1921 (در خصوص حقوق ماهیگیری) با اتحاد جماهیر شوروی معین شده بود و در سال 1924 اصلاح شد، با کاهش شدید به 11.875 درصد رسید. این بدین معنا است که ایران دست کم 3.2 تریلیون دلار از عایدی خود را از دارایی های مشترک منابع انرژی از دست می دهد.

به گفته نگارنده این تحلیل، علت اینکه ایران این تغییر وحشتناک در سهم خود از غنایم دریای خزر را پذیرفت این بود که در آن موقع در حال مذاکره برای توافق 25 ساله با چین بود که شامل یک توافق بزرگ مهم با روسیه هم می شد.

این قرارداد با روسیه یک ضرورت حقوقی برای قرارداد 25 ساله با چین بود. به اسم مثال این قرارداد اجازه می دهد که هواپیما ها و کشتی های روسی و چینی از سایت های مشترک در سراسر ایران استفاده نمایند. این قرارداد به توافقات موجود چند لایه و 10 ساله که ایران تا آن موقع با روسیه امضا نموده بود، اضافه شد.

ذکر این نکته لازم است که کاظم جلالی، سفیر ایران در مسکو ماه گذشته اظهار داشت که این قرارداد معمول 10 ساله اکنون با یک قرارداد 20 ساله با روسیه که شامل همکاری های سیاسی، امنیتی، نظامی، دفاعی و مالی می گردد جایگزین شده است.

با توجه به این تحولات، تهران ضرورتی نمی دید تا در مذاکرات، درباره سهم خود از منابع دریای خزر با کِرِملین بازی سختگیرانه ای را شروع کند.

یکی از عناصر کلیدی این توافقنامه 20 ساله نو بین ایران و روسیه و دو توافقنامه 10 ساله قبلی این است که روسیه عملاً بر اینکه گاز ایران در کجا و به چه قیمتی فروخته گردد، کنترل دارد.

یکی از دغدغه های اصلی مسکو طی سال های متمادی، کنترل این تهدید احتمالی علیه تسلط خود بر عرضه گاز به اروپا و قدرت ژئوپلیتیک قابل توجه ناشی از آن و بعلاوه توانایی های ایران در این زمینه بوده است.

ایران ذخایر اثبات شده گاز طبیعی خود را معادل 1193 تریلیون فوت مکعب (Tcf) برآورد نموده است که پس از روسیه، 17 درصد از ذخایر کل دنیا و بیش از یک سوم ذخایر اوپک را به خود اختصاص می دهد.

بنابراین، برای روسیه همواره مهم بوده است که اطمینان حاصل کند گاز ایران به اروپا سرازیر نگردد و در نتیجه روسیه را تضعیف نکند.